Ο απλός ο εκατομμυριούχος, ναι, το θέλει το πτυχίο του. Τι κάνει όμως τον δισ-εκατομμυριούχο; Το ένστικτο; Η θέληση; Η τύχη; Το παλιό καλό σύμπλεγμα, κοινώς κόμπλεξ; Πάντως, σίγουρα όχι τα πτυχία, όπως αποδεικνύουν αυτές οι προσωπικότητες…
«Τι είναι αυτό που το λεν’ επιτυχία; Τι είν’ αυτό; Τι ειν’ αυτό; Που σε κάνει να λες (σ)το σκοπό… Σ’αγαπώωωω.»
Υπάρχουν άνθρωποι που τραγούδησαν αυτό το άσμα κι απέδειξαν ότι η δημιουργικότητα ξεπερνάει την πεπατημένη όσων ιδρωκοπάνε πίσω από τη καταξίωση ενός πτυχίου. Όχι μόνο έκαναν ατράνταχτες περιουσίες αλλά έγιναν ζωντανοί μύθοι.
1. Αριστοτέλης Ωνάσης: Το ένστικτο είναι ύψιστη γνώση
Ο δικός μας απόλυτος μύθος του αυτοδημιούργητου μεγιστάνα. Ένας άνθρωπος που έμεινε στην ιστορία όχι μόνο ως ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο αλλά και ως κορυφαίος γλεντζές. Ο Ωνάσης δεν έγινε μόνο ένας από τους μεγαλύτερους εφοπλιστές των εποχών, κυρίως στον τομέα των πετρελαιοφόρων, αλλά και ο άντρας που διεκδίκησε την πρωτιά στον έρωτα. Ο Αρίστος έβαλε στο κρεβάτι του τρεις κορυφαίες γυναίκες.
Η Τίνα Λιβανού ήταν η αριστοκράτισσα, ένα θηλυκό φίνο και ποθητό, μια καλλονή από μεγάλο τζάκι, που ήξερε να στέκεται σε διεθνείς επιχειρηματικούς κύκλους. Η Μαρία Κάλλας υπήρξε η κορυφαία της Τέχνης, ένα πλάσμα που ξεπερνούσε τα όρια της μεγάλης καλλιτέχνιδας, ένα μουσικό ίνδαλμα που ανήκει στο Πάνθεον των μεγάλων. Η Τζάκι Κένεντι ήταν το τρόπαιο. Ο τρόπος του Άρη να δείξει σαν γνήσιο αρσενικό στην Αμερική ποιός είναι ο μάγκας της υπόθεσης. Αυτός ο άνθρωπος που αλώνισε την οικουμένη κι έκανε κορυφαίες μπίζνες με αέρα σούπερσταρ, έφυγε με άγραφτο χαρτί από τη Σμύρνη που καιγόταν, στα δεκάξι ή δεκαεπτά του.
«Οι καλύτερες συμφωνίες και το καλύτερο κρεβάτι γίνονται έξω από τα καθιερωμένα»
Δεν ήταν αγράμματος ο Ωνάσης. Φοίτησε στη φημισμένη Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης, ένα σχολείο με ψυχή, με όραμα, που πρόσφερε ουσιαστική παιδεία – αρκεί μόνο να ειπωθεί ότι εκεί φοίτησε ο Αδαμάντιος Κοραής. Ως μαθητής υπήρξε μέτριος, αλλά διάβαζε, κυρίως ιστορικά βιβλία, και έμαθε μόνος του εφτά γλώσσες, που του χρησίμευσαν στη διεθνή πορεία που διάλεξε, καθώς αναφέρει ο φίλος του Δημήτρης Λυμπερόπουλος.
Από την άλλη, ο Ωνάσης ήταν ένας άνθρωπος που ήξερε πολύ καλά να αρύεται γνώση ανάλογα με τις ανάγκες του «εδώ και τώρα». Όταν πρωτοπήγε στο Μπουένος Άιρες η πρώτη του δουλειά ήταν νυχτερινός τηλεφωνητής: υπήρξε ο πρώτος χάκερ ως τηλεφωνητής, γιατί κρυφάκουγε και μάθαινε μυστικά του χρηματιστηρίου τα οποία αξιοποιούσε – μάλιστα αγόραζε αναλόγως μετοχές. Ήταν η καλύτερη απόδειξη του αξιώματος του Φρόιντ, έτσι όπως το διατύπωσε ο Λακάν: Εδώ μέσα, στο πεδίο του ονείρου, είσαι στο σπίτι σου.
2. John D. Rockefeller: «Αγράμματος» ο πλουσιότερος άνθρωπος των εποχών
Είναι συγκλονιστική η ιστορία του ανθρώπου που είναι τοις πάσι αποδεκτό πως υπήρξε ο πλουσιότερος της σύγχρονης ιστορίας και ο πλουσιότερος Αμερικανός όλων των εποχών, με περιουσία το 1913 αξίας 336 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ο ιδρυτής της Standard Oil Company υπολογίζεται πως θα είχε σήμερα την τρομακτική περιουσία των 340 δισεκατομμυρίων δολαρίων! Πατέρας τους ένας απατεώνας μπαγαπόντης, ο «Big Bill» ή αλλιώς «Devil Bill» πλανόδιος που πούλαγε μαντζούνια για τον καρκίνο και… ανέκδοτα.
Η μητέρα του μια ανέμπνευστη νοικοκυρά, με την αυστηρή νοοτροπία των Βαπτιστών, πειθαρχημένη και υποτακτική, πάσχιζε μίζερα να τα βγάλει πέρα με μια οικογένεια έξι παιδιών και τον αχαϊρευτο, δίγαμο σύζυγό της. Τσιγγούνα φύσει και θέσει δίδασκε τον νεαρό Ροκφέλερ πως «η ηθελημένη σπατάλη φέρνει την άθλια έλλειψη» κι εκείνος πέρα από τις δουλειές του σπιτιού έθρεφε γαλοπούλες, πούλαγε πατάτες και ζαχαρωτά, και βεβαίως δάνειζε μικροποσά στους γείτονες με το αζημίωτο – άξιος γιος ενός πατέρα που του μάθαινε «δίνε πιάτα και παίρνε δίσκους».
Ο Rockefeller τα κατάφερε μέχρι το γυμνάσιο, πήγε μάλιστα στο Central High School του Cleveland και, το σπουδαιότερο, κατάφερε να παρακολουθήσει και ένα σεμινάριο διαρκείας 10 εβδομάδων στη βιβλιοθηκονομία. Αυτό ήταν! Η σκοτεινή, συμπλεγματική και άπληστη φύση του νεαρού John βρήκε το σωστό δίαυλο για να αναπτύξει μεθοδικότητα και να συστηματοποιήσει τα ταλέντα του στην αντίληψη των αριθμών και την λεπτολόγα λογιστική του δεινότητα. Το πατρογονικό ταλέντο του στην απάτη συνδυάστηκε με τον περφεξιονισμό του στη σύνταξη εμπορικών εγγράφων – πίστευε στην ιερότητα των συμβολαίων. Εν ολίγοις, έμαθε όσα χρειάζονταν για να απογειωθεί το ταλέντο και να στηριχτεί το ένστικτο. Βιβλιοθηκονόμος δεν έγινε ποτέ, αλλά έμαθε να βάζει τάξη στα λογιστικά βιβλία! Να ταξινομεί δισεκατομμύρια…
3. Amancio Ortega: Ο κύριος Ζάρα παράτησε το σχολείο στα 14!
O 79χρονος Ισπανός έγινε μόλις ο δεύτερος πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη! Ξεπέρασε τον Γουόρεν Μπάφετ (η περιουσία του αυξήθηκε κατά 1,7 δισεκ. δολάρια σε μία μόνο μέρα, τη «χρυσή» γι’ αυτόν Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου 2016) και έχει πλέον περιουσία αξίας 71.5 δολαρίων. Ο ιδρυτής της Inditex (από το τιμόνι της οποίας αποσύρθηκε το 2012), είναι ο άνθρωπος πίσω από την κολοσσιαία αλυσίδα brands, μεταξύ των οποίων οι Zara, Massimo Dutti, Bershka, και Pull and Bear.
Γεννημένος τα μαύρα χρόνια του Ισπανικού εμφυλίου, το 1936, στο χωριουδάκι Busdongo de Arbas, από ένα πατέρα υπάλληλο στους σιδηροδρόμους και μάνα οικιακή βοηθό, ο Ορτέγα έζησε στερημένα παιδικά χρόνια. Παράτησε το σχολείο στα 14 για να βγάλει τα δικά του λεφτά. Αφορμή; Τον ντρόπιασε ένας μανάβης όταν αρνήθηκε στη μάνα του να ψωνίσει βερεσέ. Άρχισε όμως να δουλεύει σε ένα κατάστημα με ρούχα στην Κορούνια και πριν κλείσει τα είκοσι έφτιαχνε γυναικεία μπορνούζια με τα αδέρφια και τη συνέταιρό του την Rosalia Mera, την οποία αργότερα παντρεύτηκε.
Από τον σπιντάτο πατέρα κληρονόμησε μάλλον το κλειδί της επιτυχίας του που ακούει στο όνομα «ταχύτητα». Όλη η αυτοκρατορία του είναι βασισμένη στο fast fashion. Από τη μάνα πήρε μάλλον την τεράστια αφοσίωση στη δουλειά, την μανιώδη φροντίδα για τις ανάγκες του πελάτη. Πάντως ο μέγας Ορτέγα πίνει ακόμη τον καφέ του στο ίδιο μέρος, βολτάρει στην πλατεία Plaza Maria Pita της Κορούνια και τρώει μεσημεριανό σε κοινό τραπέζι με τους εργαζόμενους στην εταιρία του.
4. Francois Pinault: Ο «αγράμματος» μαικήνας της τέχνης
Ο τέταρτος πλουσιότερος άνθρωπος στη Γαλλία, με τη συγκλονιστική περιουσία των 11.5 δισεκατομμυρίων ευρώ ξεκίνησε κυριολεκτικά με τρύπιο παντελόνι. Αυτός είναι ίσως ο λόγος για τον οποίο έγινε όχι μόνο ο νους πίσω από κορυφαίους οίκους της πολυτέλειας. Ο άνθρωπος πίσω από οίκους όπως Stella McCartney, Alexander McQueen, YSL, παράτησε το σχολείο στα έντεκα του, το 1947. Ο λόγος; Δεν άντεχε οι συμμαθητές του να τον κοροϊδεύουν για τη φτώχεια του.
Άρχισε να δουλεύει στο ξυλουργείο του πατέρα του – από εκεί μάλλον απέκτησε την αγάπη του για το χειροποίητο, την αυθεντική δημιουργία, αλλά και τη γνώση του για το εμπόριο. Άρχισε να αγοράζει μικρές εταιρίες και να τις μεταμορφώνει σε παγκόσμιους παίκτες. Ο άνθρωπος που έχει μετοχές σε κολοσσούς όπως ο Gucci, οι δημοπρασίες Christie’s, η Samsonite και η Puma, είναι ένας από τους μεγαλύτερους συλλέκτες έργων τέχνης παγκοσμίως.
Πάνω από 2.000 έργα σύγχρονης κοσμούν τις κατοικίες του – πολλά μάλιστα τα εκθέτει στο μυθικό Palazzo Grassi στην Βενετία. Στις αρχές του 2016, ο «αγράμματος» μαικήνας της Τέχνης ανακοίνωσε πως το κτίριο της Bourse de Commerce στις Les Ηalles στο Παρίσι, θα μετατραπεί σε μουσείο που θα στεγάσει τους θησαυρούς του.
5. Richard Branson: Είστε πολύ κακός μαθητής, Sir!
Δεν είναι μόνο δισεκατομμυριούχος. Είναι και σταρ. Ο Richard είναι ίσως ο μόνος Sir που κουβαλάει τρέλα εφήβου. «Ο μόνος τρόπος να μάθεις κάτι είναι να το κάνεις» λέει ο άνθρωπος που παράτησε το σχολείο στα 16 του. Ήταν δυσλεξικός και κακός μαθητής, δυσκολευόταν αλλά δεν το έβαλε κάτω. Ακολούθησε το ένστικτο – ήταν άνθρωπος της πράξης αλλά με συναίσθηση του τι γίνεται γύρω του: «Δεν υπάρχει σπουδαιότερο πράμα να κάνεις με τη ζωή και τη δουλειά σου από το να ακολουθήσεις τα πάθη σου – με τρόπο που να υπηρετεί τον κόσμο και σένα» λέει ο Sir Richard.
Έφυγε από το σχολείο αλλά στα 17 του άνοιξε το περιοδικό Student, με θέματα που αφορούσαν την νεανική κουλτούρα της εποχής. Το πρώτο τεύχος κυκλοφορεί στις 26 Ιανουαρίου 1968. Όταν η φιλενάδα του έμεινε από «ατύχημα» έγκυος και δεν μπορούσε να βρει το σωστό μέρος για να τη βοηθήσουν, ο Ρίτσαρντ συστήνει το Φοιτητικό Συμβουλευτικό Κέντρο – μια γραμμή βοήθειας όπου οι νεαροί μπορούσαν να βρουν τους σωστούς επαγγελματίες, διατηρώντας την ανωνυμία του -στοιχείο κλειδί για έναν έφηβο. Το 1970 έστησε μια επιχείρηση αποστολής δίσκων με ταχυδρομείο, που εξελίχθηκε στην Virgin Records, τη ναυαρχίδα του. Τέρας ενεργητικότητας, έχει μια μανία: να σπάει παγκόσμια ρεκόρ.
Στην καριέρα του, ο Μπράνσον έχει ηγηθεί 500 εταιριών και η περιουσία του υπολογίζεται σε 5 δισεκ. δολάρια. «Δεν βλέπω τη δουλειά σαν δουλειά και το παιχνίδι σαν παιχνίδι. Όλα είναι ζωή», λέει.
6. Li Ka-shing: Ο πλουσιότερος άνθρωπος της Ασίας
Ο πλουσιότερος άνθρωπος του πλουσιότατου Χονγκ Κονγκ και ίσως ο πλουσιότερος της Ασίας (παίζουν «μπουνιές» για τον τίτλο με τον ιδιοκτήτη της Alibaba), υπήρξε κάποτε ένας πάμφτωχος μετανάστης. Η ιστορία του είναι σαν ταινία: Ενώ η Κίνα βρισκόταν σε πόλεμο με την Ιαπωνία, η οικογένειά του μετακόμισε στο Χονγκ Κονγκ για να βρει στον ήλιο μοίρα.
«Το βάζω να δείχνει μισή ώρα πριν. Έτσι αν ξεχάσω ένα ραντεβού, προλαβαίνω να πάω τελευταία στιγμή»
Η Ιαπωνία όμως το 1941 κατέλαβε και το κρατίδιο. Ο πατέρας του Λι πέθανε από φυματίωση κι εκείνος πριν κλείσει τα 16 του αναγκάστηκε να παρατήσει το σχολείο για να δουλέψει σε φάμπρικα. Τη δεκαετία του 1950 ξεκίνησε με μια βιοτεχνία που έφτιαχνε πλαστικά λουλούδια την Cheung Kong, και τώρα δεν ξέρει τι έχει: Ιδιοκτήτης της μεγαλύτερης εταιρίας διαχείρισης κοντέινερ, μιας γιγαντιαίας εταιρείας καλλυντικών, μέγας προμηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας στο Χονγκ Κονγκ και επενδυτής ακινήτων. «Η πιο σημαντική απόλαυση είναι να δουλεύεις σκληρά και να κάνεις μεγαλύτερο κέρδος» λέει ο άνθρωπος που εδώ και χρόνια φοράει ένα φτηνό ρολόι, ο επιχειρηματίας που η περιουσία του ξεπερνά τα 30 δισεκατομμύρια δολάρια!
7. Kirk Kerkorian: Δεν ήταν για τα θρανία, δίψαγε για δράση
Γιος φτωχών Αρμένηδων μεταναστών, ο μεγιστάνας των καζίνο χρησιμοποίησε το ένστικτο του παίκτη για να γίνει δισεκατομμυριούχος. Ο πατέρας του, ένας αναλφάβητος αλλά πανέξυπνος τύπος με τεράστιο μουστάκι κατάφερε να γίνει εκατομμυριούχος της σταφίδας, όμως η οικονομική κρίση της δεκαετίας του ’20 τους κατέστρεψε. Ο νεαρός Kirk έγινε ερασιτέχνης μποξέρ και η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο Λος Άντζελες.
Μεγάλο αλάνι ο νεαρός, αποβλήθηκε πρώτα από το Foshay Junior High επειδή έμπλεκε σε καυγάδες, και μετά από το Jacob Riis, ένα σχολείο για νεανικούς παραβάτες, από όπου απεβλήθη στην εβδόμη. Στα 16 του παράτησε τα θρανία και την τυπική μόρφωση και μπήκε στη δράση. Λάτρης της ταχύτητας, των γρήγορων αυτοκινήτων και των αεροπλάνων, ο Κερκόριαν γούσταρε τον κίνδυνο και την αδρεναλίνη. Γνώρισε την θρυλική τετράδα, τους Rat Pack, ήτοι Φρανκ Σινάτρα, Ντιν Μάρτιν και τα άλλα σχετικά αλάνια της μεγάλης ζωής, ενώ εξελίχθηκε σε μεγιστάνα των καζίνο, μέγα χρηματοδότη του Χόλιγουντ, και επενδυτή στην αυτοκινητοβιομηχανία.
Η φίρμα του MGM είναι κολοσσός όχι μόνο στην κινηματογραφική αλλά και στην ξενοδοχειακή βιομηχανία. Το MGM Grand Hotel & Casino στο Λας Βέγκας ήταν το μεγαλύτερο ξενοδοχείο του κόσμου όταν το έκτισε το 1993. «Είμαι παίκτης κατά βάθος. Είναι η ζωή μου»: έτσι συνόψισε το ταλέντο του o δαιμόνιος επενδυτής, του οποίου η προσωπική περιουσία ξεπερνούσε τα 4 δισεκατομμύρια δολάρια.
8. David H. Murdock: Πλούσιος στα λεφτά και τα χρόνια
Κάθε φορά που ξεγυμνώνεις με λατρεία μια μπανάνα Dole, «οφείλεις» τη χαρά εμμέσως πλην σαφώς στο μεγιστάνα που «διέσωσε» την Φρουτεμπορική εταιρία Dole Food Company το 2009. Γεννημένος την 11η Απριλίου 1923 στο Kansas City, ο ζάπλουτος σήμερα κύριος Μέρντοκ ξεκίνησε από πολύ χαμηλά. Ο πατέρας του ήταν πλανόδιος πωλητής και η μάνα του ξενόπλενε και καθάριζε σκάλες για να τα φέρει βόλτα. Της είχε αδυναμία αλλά εκείνη πέθανε νωρίς από καρκίνο, εκείνος 17, εκείνη 42 ετών.
Μεγάλωσε στο Οχάϊο, δύσκολα χρόνια κι αναγκάστηκε να τα παρατήσει στο γυμνάσιο για να δουλέψει σε βενζινάδικο για να επιβιώσει. Στα είκοσί του κατατάχτηκε στο στρατό – ήταν ο Δεύτερος Παγκόσμιος. Με το τέλος του πολέμου, περιπλανιόταν στο Ντιτρόιτ, πάμφτωχος και προς στιγμήν άστεγος. Πήρε δάνειο 1.200 δολάρια από ένα καλό άνθρωπο για να αγοράσει ένα φαγάδικο που έκλεινε, το οποίο πούλησε για 700 δολάρια κέρδος δέκα μήνες αργότερα. Μετά ήρθαν τα ακίνητα, τα ορυχεία, το πετρέλαιο και δεν συμμαζεύεται. Τρία δισεκατομμύρια προσωπική περιουσία έχει ο 93χρονος σήμερα David, ο οποίος μάλιστα είναι και τέρας του fitness.
Πίνει μανιωδώς χυμούς, ή πιο σωστά smoothies, και μάλιστα βάζει τα φρούτα ολόκληρα στο μπλέντερ – ακόμη και την μπανάνα και το πορτοκάλι! Ό,τι αγγίζει ο ήλιος δεν πρέπει να πετιέται, λέει. Αποφεύγει σαν τον διάβολο τα κακά λιπαρά και τις άδειες θερμίδες: «Πάρε το Χάρο από το τραπέζι μου» είπε κάποτε σε ένα σερβιτόρο σπρώχνοντας το… βούτυρο. Όταν δεν καβαλάει το άλογό του, κάνει γιόγκα ή βάρη στο γυμναστήριο, δεν μένει όμως εκεί. Πιστεύει ότι η δραστηριότητες στη φύση είναι το κλειδί της ευζωίας. Πάντως, δεν είναι φιλόδοξος μόνο στα λεφτά: θέλει να φτάσει τα 125 του!
9. Bill Gates: Το να παρατήσω το πανεπιστήμιο ήταν η σωστή επιλογή – για μένα…
Ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου επί μια δεκαετία, δεν κατάφερε ποτέ να πάρει πτυχίο. Βεβαίως, Χάρβαρντ είναι αυτό, κι απέξω να περάσεις, μια κάποια ώθηση την παίρνεις. Όμως ο Bill Gates, γιος ενός δικηγόρου και μιας δασκάλας, που πέρασε την Υψηλή Πύλη το 1973, τα παράτησε δύο χρόνια αργότερα για να ιδρύσει τη Microsoft με τον παιδικό του φίλο Paul Allen. Το 2007, πάνω από τριάντα χρόνια αφότου παράτησε τη σχολή, η alma mater του απένειμε τιμητικό πτυχίο. Ο Gates είπε στους αποφοιτήσαντες: «Είμαι κακή επιρροή. Για αυτό με κάλεσαν να μιλήσω στην αποφοίτηση.
Αν σας μιλούσα στην εναρκτήρια εκδήλωση, λιγότεροι από σας θα ήταν εδώ σήμερα». Πως πήρε την απόφαση; Όταν διάβασε σε ένα περιοδικό για τον «νέο» τότε υπολογιστή Altair 8800 αποφάσισε ότι θα αφήσει τη σχολή και θα δημιουργήσει λογισμικό για το φτηνό και άρα προσβάσιμο στους πολλούς μηχάνημα: «Φοβόμασταν ότι αν περιμένουμε, κάποιος άλλος θα μας προλάβαινε. Ήταν δύσκολη απόφαση και ξέρω πως οι γονείς μου είχαν τις ανησυχίες τους. Κι ενώ δεν θα ενθάρρυνα κανένα να παρατήσει το πανεπιστήμιο, για μένα αποδείχθηκε η σωστή επιλογή» λέει ο άνθρωπος με την ιλιγγιώδη περιουσία, αξίας 58 δισεκατομμυρίων δολαρίων…