ΝΗΣΤΕΙΑ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΥ: Aπό 1η Αυγούστου μέχρι και 14η Αυγούστου Νηστεύουμε προς τιμήν της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Η νηστεία είναι αυστηρή. Ψάρι τρώμε μόνο στην εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος μας (6 Αυγούστου). Άν η 15η Αυγούστου συμπέσει Τετάρτη ή Παρασκευή τότε γίνεται κατάλυση μόνον ιχθύος.
Η νηστεία είναι εντολή του Θεού. Η πρώτη. Η πιο παλιά από όλες. Την έδωκε στον Αδάμ μέσα στον παράδεισο. Το νόημα της νηστείας ήταν: με το όπλο της νηστείας να συνηθίσουν οι άνθρωποι στην υπακοή στο Θεό και στην πάλη κατά του διαβόλου.
Κατά την παράδοση, είθισται περίοδος νηστείας για τη συγκεκριμένη εορτή, που καθιερώθηκε τον 7ο αιώνα. Αρχικά ήταν χωρισμένη σε δύο περιόδους, εκείνη πριν την γιορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα και εκείνη πριν της γιορτής της Κοίμησης της Θεοτόκου. Το 10ο αιώνα, συνενώθηκαν σε μια νηστεία που περιλαμβάνει 14 ημέρες και ξεκινά την 1η Αυγούστου. Κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης νηστείας, νηστεύεται το λάδι εκτός του Σαββάτου και της Κυριακής, ενώ στη γιορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα καταλύεται το ψάρι. Κατά τη γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου καταλύονται τα πάντα, εκτός κι αν η γιορτή πέσει σε ημέρα Τετάρτη ή Παρασκευή, οπότε καταλύεται μόνο το ψάρι.
Από το Bιβλίο του θεολόγου Ευαγγέλου Λέκκου: “Η Κοίμησις της Θεοτόκου – Το γεγονός – Η εορτή”
Η νηστεία του Δεκαπενταυγούστου
Νηστεία στην κυριολεξία (από το νη+εσθίω=δεν τρώω) σημαίνει αποχή από φαγητό και ποτό, όταν όμως συνδέεται με επιτέλεση θρησκευτικού καθήκοντος. Διαφορετικά πρόκειται για αποχή επειδή δεν έχω να φάω («νηστεύει ο δούλος του Θεού γιατί δεν έχει να φάει») ή για απεργία πείνας.
Η εκκλησία μας δεν θεωρεί ότι η νηστεία είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσο για σωματική άσκηση και πνευματική καλλιέργεια, ώστε ο άνθρωπος να εξαγνιστεί σωματικά και ψυχικά και να προσεγγίσει στον Θεό, να μετάσχει στα Μυστήρια (ιδίως της Θείας Κοινωνίας) και να δείξει έμπρακτα την αγάπη του προς τους αδελφούς του.
Ανάμεσα στις καθιερωμένες μεγάλες νηστείες (μεγάλης Τεσσαρακοστής πριν το Πάσχα, Χριστουγέννων, Αγίων Αποστόλων) περιλαμβάνεται και η νηστεία του Δεκαπενταυγούστου (1 – 14 του μηνός), προς τιμήν της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στη διάρκειά της δεν καταλύεται ούτε το λάδι (φυσικά ούτε κρέας, ψάρι, τυροκομικά, αυγά), πλην Σαββάτου και Κυριακής, οπότε τρώμε λαδερά. Εξαίρεση γίνεται την 6η Αυγούστου (εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος) οπότε καταλύεται το ψάρι.
Στις 15 Αυγούστου, αν τύχει Τετάρτη ή Παρασκευή, ορίζεται ότι καταλύεται ψάρι, όχι κρέας.
Ας σημειωθεί ότι τόσο ο Κύριος όσο και οι Πατέρες της Εκκλησίας μας υπογραμμίζουν ότι η νηστεία τότε είναι αληθινή, όταν συνδιάζεται με την αποχή από την αμαρτία, με την προσευχή, με την άσκηση της αγάπης κ.λ.π.