Από το Νοέμβριο του 2020, όταν λόγω ιδιαίτερων συνθηκών βρέθηκε στη δίνη ενός βάναυσου πανδημικού κύματος, η Δεσκάτη Γρεβενών προσέλκυσε το ενδιαφέρον των επιστημόνων της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Η ημιορεινή κωμόπολη των 5.000 κατοίκων και έδρα του ομώνυμου δήμου αποτέλεσε το πεδίο μιας συνεχιζόμενης έρευνας, η οποία στις διάφορες φάσεις της έδωσε σημαντικές πληροφορίες για την διασπορά και επιδημιολογία του ιού, την ανοσία που εξασφαλίζεται μέσω νόσησης και αυτή που αποκτάται μέσω εμβολιασμού.
Η περιοχή κατέχει μια σειρά από διαδοχικά ρεκόρ: Το Νοέμβριο του 2020, εν μέσω επέλασης του σφοδρού επιδημικού κύματος, η θετικότητα των τεστ στον πληθυσμό της έφτασε ως και το 72%. Λίγους μήνες μετά, και πριν ακόμη αρχίσουν οι εμβολιασμοί στον γενικό πληθυσμό, είχε εξασφαλίσει ανοσία 45%, μέσω της φυσικής νόσησης. Στη συνέχεια η κωμόπολη ήταν από τις πρώτες περιοχές που ξεπέρασαν το 80% εμβολιαστικής κάλυψης. Σήμερα η ανοσία στον πληθυσμό αγγίζει το απόλυτο 100%, με έναν συνδυασμό εμβολίου και νόσησης με την παραλλαγή Όμικρον.
Ο ίδιος εκτιμά πως στο επίπεδο της χώρας η ανοσία έχει φτάσει στο 80%, αν συνυπολογιστούν το εμβολιαστικό ποσοστό και το γεγονός ότι η Όμικρον μόλυνε περίπου τον μισό πληθυσμό της χώρας τους τελευταίους μήνες.
Πώς θα τελειώσει η πανδημία
Ο κ.Γουργουλιάνης εκτιμά πως έχουμε ήδη εισέλθει στη φάση συμβίωσης με τον ιό. Θεωρεί πιθανό τον εμβολιασμό του γενικού πληθυσμού με τέταρτη δόση από το φθινόπωρο και δηλώνει αισιόδοξος ότι στο εξής «ο κόσμος θα ζει σχεδόν φυσιολογικά και εμείς στο νοσοκομείο θα έχουμε λίγο περισσότερη δουλειά από ότι συνήθως». Σήμερα στην Πνευμονολογική Κλινική του ΠΓΝ Λάρισας νοσηλεύονται ασθενείς άνω των 80 ετών –κυρίως ανεμβολίαστοι αλλά και εμβολιασμένοι- ενώ όποτε υπάρχει περιστατικό νεότερου ανθρώπου είναι κατά κανόνα ανεμβολίαστος.
«Τώρα ο ιός δεν σκοτώνει όπως σκότωνε παλότερα. Είναι πιο ήπιος», επισημαίνει, ενώ σχολιάζοντας τον αριθμό των καθημερινών απωλειών, που παραμένει υψηλός, υποστηρίζει πως πολλοί από τους θανάτους είναι «με» και όχι «από» κορωνοϊό, καθώς πρόκειται για ανθρώπους με σοβαρές συννοσηρότητες που βρέθηκαν και θετικοί στον SARS-CoV-2.
Ο καθηγητής διατυπώνει τη διαφωνία του με την στρατηγική της Κίνας για την αντιμετώπιση του ιού. «Οι πανδημίες τελειώνουν όταν ο πληθυσμός αποκτήσει ανοσία. Μερικοί στην Κίνα πιστεύουν ότι οι πανδημίες τελειώνουν όταν δεν υπάρχει ιός. Αλλά ένας μεταδοτικός ιός δεν τελειώνει ποτέ, θα υπάρχει. Ο ιός έχει αλλάξει, έχει γίνει πιο ήπιος και ο πληθυσμός έχει ανοσοποιηθεί», υπογραμμίζει, ενώ επικροτεί την άρση των περιορισμών για το καλοκαίρι.
Διατήρηση της μάσκας εκεί που πρέπει
«Σε χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης τα μέτρα αυτά έχουν καταργηθεί εδώ και μερικούς μήνες και μάλιστα σε χώρες που είχαν πιο κρύο καιρό από εμάς. Παρόλα αυτά είναι καλύτερα τα επιδημιολογικά τους δεδομένα από αυτά της Ελλάδας», παρατηρεί, για να προσθέσει πως τα σημερινά επιδημιολογικά δεδομένα δικαιολογούν την άρση των μέτρων, με τον ιό λιγότερο επικίνδυνο και τον πληθυσμό ανοσοποιημένο.
Σε ό,τι αφορά την χρήση μάσκας υποστηρίζει πως ανεξάρτητα από τις οδηγίες πρέπει να συνεχιστεί σε κλειστούς χώρους με συνωστισμό. «Εγώ προσωπικά αν πήγαινα σε νυχτερινό κέντρο και κλεινόμουν μέσα με κόσμο θα την φορούσα τη μάσκα, ακόμα και αν την καταργούσαν. Εδώ και καιρό έλεγα στους εξωτερικούς χώρους κακώς τη φοράμε. Άλλος τρέχει, αθλείται και φοράει τη μάσκα, όπως και κάποιος που είναι μόνος του στο αυτοκίνητο. Αυτό δεν έχει νόημα, αλλά σε έναν κλειστό χώρο που είναι ο ένας πάνω στον άλλο, σε μπαράκι με δυνατή μουσική, πρέπει να τη φοράμε».
Να μιλάμε για αυτά που ξέρουμε
Με αφορμή τη νέα υγειονομική απειλή της οξείας ηπατίτιδας σε παιδιά, ο καθηγητής πνευμονολογίας δηλώνει αναρμόδιος να τοποθετηθεί, ενώ στέλνει μήνυμα με πολλούς αποδέκτες και μέσα στην επιστημονική κοινότητα. «Πρέπει να μιλάμε για αυτά που ξέρουμε. Ακούω και συναδέλφους μου να μιλάνε λες και τα ξέρουν όλα, όπως και για τον κορωνοϊό μιλάνε άνθρωποι που δεν έχουν δει ασθενή με κορωνοϊό. Μιλώ για αυτά που γνωρίζω, αυτά που διαβάζω και αυτά που βλέπω κάθε μέρα».