Ότι πρόκειται για το δημοφιλέστερο ανδρικό όνομα στην Ελλάδα το γνωρίζετε. Ξέρετε όμως για τις αρχαιοελληνικές καταβολές του ονόματος; Γνωρίζετε την μοναδική παροιμία που περιέχει το όνομα ή πόσο δημοφιλές είναι σε άλλες χώρες; Αφού ευχηθούμε τα χρόνια μας πολλά στους εκατοντάδες χιλιάδες Γιώργηδες αυτής της χώρας, σας παραθέτουμε δέκα ενδιαφέροντα ευρήματα που βρήκαμε για το μικρό τους όνομα.
*Στο όνομα Γιώργος απαντούν 171.007 Έλληνες
Σε αυτό τον πληθυσμό υπολόγισε τους Γιωργάδες της χώρας ένας έλληνας ερευνητής, ο Χάρης Φουνταλής, ύστερα από εκτεταμένες μελέτες των ονομάτων στην Ελλάδα. Στην ίδια έρευνα, αποκαλύφθηκε πως τα αμέσως επόμενα (αλλά με αρκετά μεγάλη διαφορά από τον μπροστάρη Γιώργο) ονόματα είναι τα Δημήτρης, Κώστας, Γιάννης και Νίκος. Αντίστοιχα, τα κυρίαρχα γυναικεία ονόματα είναι η Μαρία (με τον τεράστιο πληθυσμό εκπροσώπων της να φτάνει τις 342.632 γυναίκες), η Ελένη, η Κατερίνα, η Βασιλική και πέμπτη η Γεωργία.
*Από πού βγαίνει το όνομα Γιώργος
Με καταφανώς ελληνικές ρίζες, το όνομα Γιώργος, σύγχρονη εκδοχή του Γεώργιος, προέρχεται από τις λέξης γη+έργο, και σημαίνει «γεωργός», αυτός δηλαδή που δουλεύει τη γη. Σύμφωνα με την αγγλική Wikipedia, το όνομα έχει δωδεκαθεΐστικές καταβολές, αφού η λέξη «γεωργός» αναφέρεται στον Αριστοφάνη και, σύμφωνα με τις αρχαιοελληνικές πηγές, αποτελούσε επιθετικό προσδιορισμό του Δία («Ζευς Γεωργός»), καθώς μέσα στα καθήκοντά του ήταν και η προστασία των σοδειών. Ο Αἴλιος Ἡρωδιανός τον 2ο αιώνα μ.Χ. συμπεριέλαβε το «Γεώργιος» στα θεοφορικά ονόματα, ήτοι ονόματα που προήλθαν από αυτά των Θεών με την προσθήκη της κατάληξης «-ιος» (όπως για παράδειγμα και το «Δημήτριος».
*Ποιος ήταν ο Άγιος Γεώργιος
Ως ιστορικό πρόσωπο, ο Άγιος Γεώργιος (συγκεκριμένα ο Τροπαιοφόρος, γιατί υπήρξαν πολλοί ακόμη Γεώργιοι που ανακηρύχθηκαν Άγιοι) γεννήθηκε στην Παλαιστίνη το 280 μ.Χ. και ήταν γιος ενός έλληνα ευγενή από την Καππαδοκία. Μαρτύρησε το 303 και έκτοτε έγινε «δημοφιλής» φιγούρα στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Ο Γεώργιος σε νεαρή ηλικία κατατάχθηκε στον ρωμαϊκό στρατό, διακρίθηκε για την τόλμη του, αλλά όταν ομολόγησε την χριστιανική του πίστη, προκάλεσε το μένος του Διοκλητιανού, ο οποίος τον υπέβαλε σε μια σειρά φριχτών βασανιστηρίων (λόγχισμα και ξέσχισμα της σάρκας του με ειδικό τροχό από μαχαίρια, λάκκος με βραστό ασβέστη και πυρωμένα μεταλλικά παπούτσια, και εν τέλει, αποκεφαλισμός).
Αργότερα, δημιουργήθηκαν παραδόσεις γύρω από το όνομά του, με κυρίαρχη αυτή της νίκης εναντίον του δράκοντα που φυλούσε το νερό μιας πηγής στη Λιβύη. Το θηρίο, σύμφωνα με την παράδοση αυτή, άφηνε νερό να κυλήσει μόνο όταν έβρισκε κάποιον άνθρωπο να φάει, και οι κάτοικοι της περιοχής όριζαν με κλήρο το θύμα. Ο κλήρος έφερε και τη σειρά της βασιλοπούλας της περιοχής, την οποία και έσωσε ο Άγιος Γεώργιος, λογχίζοντας τον δράκο.
*Πώς είναι το όνομα Γιώργος σε άλλες γλώσσες
Αγγλικά: George, Αραβικά: Girgis, Βασκικά: Gorka, Βουλγαρικά: Георги (Georgi), Γαλλικά: Georges, Γερμανικά: Georg, Jörg, Jürgen, Jörgen, Γεωργιανά: გიორგი (Giorgi), Δανέζικα: Jørgen, Εσθονικά: Jüri, Ιρλανδικά: Seoirse, Ισπανικά: Jorge, Ιταλικά: Giorgio, Καταλανικά: Jordi, Λιθουανικά: Jurgis, Νορβηγικά: Jørgen, Georg, Ολλανδικά: Joris, Sjors, Ούγγρικα: György, Πολωνικά: Jerzy, Πορτογαλλικά: Jorge, Ρώσσικα: Георгий (Georgij), Юрий (Yury), Егор (Yegor), Σλοβάκικα: Juraj, Σουηδικά: Göran, Jörgen, Örjan, Georg, Τσέχικα: Jiří, Φινλανδικά: Jyrki, Yrjö
*Γιατί είναι κινητή εορτή;
Η γιορτή του Αγίου Γεωργίου έχει οριστεί στις 23 Απριλίου, ημερομηνία του θανάτου του. Ωστόσο, όταν αυτή η ημερομηνία πέφτει μέσα στην Σαρακοστή, η γιορτή μεταφέρεται την δεύτερη ημέρα του Πάσχα.
*Είναι εξίσου δημοφιλές όνομα στο εξωτερικό;
Ιδιαίτερα δημοφιλές είναι στην Αγγλία, αφού ο Άγιος Γεώργιος αποτελεί και προστάτη Άγιο της χώρας. Στις ΗΠΑ, είναι το 166ο δημοφιλέστερο όνομα, ενώ ήταν ανάμεσα στα 5 δημοφιλέστερα πριν έναν αιώνα. Στην Βρετανία, το όνομα έγινε ακόμη πιο δημοφιλές από τον 18ο αιώνα και εξής, όταν στέφθηκε βασιλιάς ο Γεώργιος Α’. Σημειώστε πάντως πως το αγγλικό όνομα «George» δίνεται (λιγότερο συχνά, ασφαλώς) και σε γυναίκες.
*Τι σχέση έχει με την αρχαιοελληνική μυθολογία ο Άγιος Γέωργιος;
Η παράδοση του ιππέα Αγίου Γεωργίου που σκοτώνει τον δράκοντα έχει εξόφθαλμες ομοιότητες με την ιστορία του μυθικού Βελλεροφόντη, γιου του Ποσειδώνα και της βασίλισσας της Κορίνθου, ο οποίος δάμασε τον Πήγασο και ανέλαβε να σκοτώσει την Χίμαιρα, το τέρας που ξερνούσε φλόγες και ταλαιπωρούσε τους κατοίκους του βασιλείου της Λυκίας. Ο νεαρός Βελλεροφόντης κατάφερε να σκοτώσει το θηρίο με το δόρυ του.
*Υπάρχει μία και μοναδική παροιμία με το όνομα Γιώργος
Παρότι δημοφιλέστερο όνομα από το «Γιάννης», το οποίο φιγουράρει σε δεκάδες παροιμίες, το «Γιώργος» αναφέρεται σε μία και μόνο παροιμία: «Όπου Γιώργος και μάλαμα», η οποία φέρεται να προέρχεται από πρόσφατη παραλλαγή, του τραγουδιού του Γιώργου Μητσάκη.