Αμέτρητα χιλιόμετρα μακριά απ’ τη Γη, αυτή τη στιγμή, ένα διαστημόπλοιο γυρίζει τον Ήλιο με ταχύτητα 600.000 χλμ/ ώρα ενώ χάρη σε μια ασπίδα θερμότητας που έφτιαξαν μηχανικοί και αντέχει θερμοκρασία ενός εκατομμυρίου βαθμών Κελσίου, επιστήμονες εκτελούν πειράματα σε… θερμοκρασία δωματίου.
Μια συναρπαστική περίοδος εξερεύνησης του αστεριού του ηλιακού συστήματος έχει ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια, προσπάθεια με ελληνική συμμετοχή που τις τελευταίες ημέρες βραβεύτηκε από την αμερικανική NASA.
«Πρόκειται για απίστευτη τεχνολογία. Το Parker Solar Probe και το Solar Orbiter είναι δύο νέα διαστημικά σκάφη χάρη στα οποία η ανθρωπότητα “ακουμπάει” τον ήλιο πιο κοντά από ποτέ. Το Parker Solar Probe της ΝΑSA εκτοξεύτηκε στις 4 Αυγούστου του 2018 και κάνει διαρκώς μια τροχιά όπως μια “θηλιά” γύρω από τον ήλιο. Κάθε φορά που κάνει άλλη μία τέτοια, η θηλιά πηγαίνει πιο κοντά και έτσι το Parker χωρίς να πέφτει πάνω στον Ήλιο θα φτάσει σε απόσταση ίση με 9 ακτίνες του αστεριού μας, το πιο κοντινό του περιήλιο. Αυτές είναι τρομακτικά κοντινές αποστάσεις και μπορούμε να πούμε πως η ανθρωπότητα “αγγίζει” τον Ήλιο», εξήγησε μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ ΜΠΕ, “Πρακτορείο 104.9FM” η Δρ. Όλγα Μαλανδράκη, Ελληνίδα ερευνήτρια Φυσικής Διαστήματος, ειδικός στον διαστημικό καιρό, επικεφαλής της Επιχειρησιακής Μονάδας Διαστημικού Καιρού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) που προμηθεύει μοναδικές σε διεθνές επίπεδο προβλέψεις Διαστημικού Καιρού.
«Το έτερο διαστημόπλοιο, το Solar Orbiter, της ευρωπαϊκής ESA η εκτόξευση του οποίου έγινε στις 10 Φεβρουαρίου του 2020 είναι η δεύτερη επίσης σημαντική νέα προσπάθεια. Συνεργαζόμαστε με τις αποστολές αυτές κάτι που μαρτυρά το υψηλό επίπεδο έρευνας, που γίνεται στο Αστεροσκοπείο», σημείωσε η Ελληνίδα ερευνήτρια που την περασμένη εβδομάδα γύρισε στην Ελλάδα με μια σημαντική διάκριση.
Η μυστηριώδης ηλιόσφαιρα και η ελληνική διάκριση
Η Ελληνίδα επικεφαλής της Επιχειρησιακής Μονάδας Διαστημικού Καιρού του ΕΑΑ επέστρεψε με ένα σημαντικό βραβείο της NASA το Group Achievement Award για την δουλειά της με την Parker Solar Probe Team που έχει αναλάβει να αναλύει δεδομένα από τον εξελιγμένο αυτό διαστημικό βολιστήρα. «Το Team Achievement Award δόθηκε στους επιστήμονες της αποστολής Parker Solar Probe ως αναγνώριση των προσπαθειών της ομάδας να δημιουργήσει και να λειτουργήσει την πρώτη “touch the Sun” αποστολή της Ανθρωπότητας. Είμαστε ενθουσιασμένοι που συμμετέχουμε», τόνισε η κα. Μαλανδράκη που περιέγραψε και τους στόχους που έχουν τεθεί από τις αποστολές Parker Solar Probe και το Solar Orbiter.
«Η ανθρωπότητα γνωρίζει, με βάση τις αποστολές που έχουμε πετάξει, δεδομένα για τον ήλιο μέχρι στο λεγόμενο σημείο L1. Το L1 είναι ακριβώς μπροστά από την Γη, ένα σημείο που ισορροπείται η βαρυτική δύναμη του Ήλιου με αυτή της Γης. Είναι ακριβώς μπροστά από την μύτη της μαγνητόσφαιρας, έξω λοιπόν από το μαγνητικό πεδίο της Γης, και εκεί πέρα βρίσκονται τα διαστημόπλοια. Και τη δεκαετία του 1980 είχαν φύγει για εκεί τα διαστημόπλοια HELIOS – μια συνεργασία της Γερμανίας με τη ΝASA – τα οποία πήγαν στο ένα τρίτο της απόστασης, δεν είχαν όμως τα πειράματα της τεχνολογίας που έχουμε σήμερα. Επομένως, το κομμάτι του διαστήματος μεταξύ Ηλίου – Γης, η εσωτερική ηλιόσφαιρα όπως λέγεται, ήταν ένα μυστήριο…», εξήγησε η Ελληνίδα ερευνήτρια Φυσικής Διαστήματος.
Δύο διαστημόπλοια, μια αποστολή γύρω από τον Ήλιο
Η κα. Μαλανδράκη συμμετέχει στο πείραμα IS⊙IS με τον καθηγητή McComas από το Πανεπιστήμιο του Princeton ως Principal Investigator, στο Energetic Particle Detector με τους καθηγητές Javier Rodriguez-Pacheco και Bob Wimmer-Schweingrueber Ισπανία και Γερμανία αντίστοιχα ως Co-Investigator στο Solar Orbiter και όπως ανέφερε ήδη έχουν παρατηρηθεί «…κάποια περίεργα αποτελέσματα κοντά στον Ήλιο».
Η ίδια επισημαίνει το παράδοξο στη διαστημική φυσική, να μην μειώνεται η θερμοκρασία όσο κανείς απομακρύνεται από τον ήλιο. «Το Solar Orbiter βρήκε με καταπληκτικής ευκρίνειας εικόνες σε ενεργά κέντρα στον ήλιο στην επιφάνειά του ότι υπάρχουν κάτι μικρές, μικρές, μικρές εκρήξεις τις οποίες τις ονομάζουνε “campfire events” (σ.σ φωτιές στην εξοχή), μικρές δηλαδή φωτιές οι οποίες θερμαίνουν το στέμμα του Ήλιου και είναι πιθανόν να είναι υπεύθυνες σε μεγάλη κλίμακα για αυτό το παράδοξο», αποκάλυψε η Ελληνίδα ερευνήτρια Φυσικής Διαστήματος.
Παράλληλα σημείωσε: «έχουν βρεθεί φαινόμενα που δεν τα βλέπουμε καθόλου από την τροχιά της Γης. Γίνονται κοντά στον ήλιο, είναι μικρά φαινόμενα και έχουν σαν αποτέλεσμα να γεμίζουν την περιοχή γύρω από τον ήλιο κάτι σαν μια δεξαμενή με σωματίδια. Αυτά δεν μπορούν να ανιχνευθούν στην Γη γιατί είναι πιο μικρής έντασης και συμπίπτουν με περιόδους που ο Ήλιος είναι σε αρκετά χαμηλή περίοδο δραστηριότητας. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί σημαίνει ότι υπάρχουν ήδη σωματίδια γύρω από τον Ήλιο, όπου μεγαλύτερες εκρήξεις ξεκινάνε από ένα ψηλό ενεργειακό επίπεδο και τα επιταχύνουν περαιτέρω. Έτσι καταλαβαίνουμε για ποιο λόγο τελικά φτάνουν στην τροχιά της Γης κάποια σωματίδια σε αυτές τις μεγάλες εντάσεις».
Όπως ανέφερε τέλος η Ελληνίδα ερευνήτρια, ο επιστημονικός τομέας έχει δεχθεί σημαντική προώθηση τα τελευταία χρόνια. «Είναι καλή εποχή, γιατί έχουμε την NASA, την ESA, τους Ιάπωνες που εκτοξεύουν, έχουμε στόλο διαστημοπλοίων που δίνουν τέτοια δεδομένα. Η Ελλάδα έχει αναπτυχθεί πολύ από την ώρα που μπήκε και ως μέλος του Ευρωπαϊκού Διαστημικού Οργανισμού. Στον τομέα του Space είναι σημαντικό να είμαστε παρόντες ως Έλληνες ερευνητές, να έχουμε χρηματοδοτήσεις να προχωρήσουν προγράμματα για να μπορούμε να δίνουμε δουλειές εδώ» πρόσθεσε.