Τελικά ο πλούτος είναι μονόδρομος για την ευτυχία; Ποια ήταν τα λόγια Του Ιησού γι αυτό το θέμα;
Η Αγία Γραφή μας ενημερώνει για την γυαλιστερή παγίδα της ψυχής μας.
Σχεδόν κάθε άνθρωπος, θέλει και ονειρεύεται σε κάποια φάση της ζωής του, να πλουτίσει. Μέσω της τηλεόρασης κυρίως, και του κινηματογράφου, αρκετά χρόνια τώρα έχει καλλιεργηθεί στις συνειδήσεις των ανθρώπων (κι αυτό εξακολουθεί να συμβαίνει) η βαθιά επιθυμία για πλουτισμό αλλά και η πεποίθηση πως ο πλούτος είναι αυτοσκοπός και μοναδικός δρόμος για μια ευτυχισμένη ζωή.
Θα πει κάποιος: Το χρήμα είναι απαραίτητο. Σαφώς και στην κοινωνία που ζούμε, όπως έχει διαμορφωθεί, το χρήμα είναι το μέσω συναλλαγής και άρα οπωσδήποτε είναι απαραίτητο για την κάλυψη των υλικών μας αναγκών. Άλλο όμως αυτό και άλλο ο πλουτισμός. Ένας εργάτης, ένας δάσκαλος, ή ένας ψαράς για παράδειγμα, χρησιμοποιεί το χρήμα στην καθημερινότητά του και προσπαθεί να καλύψει τις όποιες υλικές του ανάγκες, χωρίς όμως να έχει τα περιθώρια να πλουτίσει.
Υπάρχουν πολλοί επαγγελματίες διαφόρων ειδικοτήτων που όσο σκληρά κι αν δουλέψουν, δε θα μπορέσουν ποτέ να πλουτίσουν. Από την άλλη, υπάρχουν και εκείνοι που με τις δεξιότητες ή τις γνώσεις τους, όπως για παράδειγμα οι επιστήμονες σε κάποιες περιπτώσεις, οι καλλιτέχνες, αλλά και οι πολύ δραστήριοι επιχειρηματίες, είναι αρκετά πιθανό να αποκτήσουν κάποια στιγμή τον πολυπόθητο πλούτο. Με μια αφελή ίσως πρώτη ανάγνωση των πραγμάτων και με καθαρά υλικά κριτήρια, θα λέγαμε εύκολα πως εκείνοι που μπορούν να πλουτίσουν, είναι σε καλύτερη θέση από τους άλλους, που δε μπορούν.
Είναι όμως έτσι; Έχουμε πει και στο παρελθόν, πως ο τρόπος που ο άνθρωπος σκέφτεται και αναλύει τα πάντα, είναι πολύ διαφορετικός από τον τρόπο σκέψης Του Θεού. Βεβαίως αυτό είναι λογικό αν σκεφτούμε πως ο δημιουργός, σαφώς και έχει διαφορετική σκέψη από τη δική μας. Στη καθημερινότητα μας ωστόσο, ξεχνάμε αυτή τη σημαντική λεπτομέρεια και πέφτουμε στην παγίδα της εσφαλμένης αξιολόγησης της ίδιας της ζωής αλλά και των όσων την διέπουν. Αυτό συνέβαινε και θα συμβαίνει πάντοτε. Το θέμα είναι η προσπάθεια που εμείς κάνουμε ή όχι για να απαλλαχθούμε από τον ανθρώπινο τρόπο σκέψης που είναι τόσο διαφορετικός από τον Θεϊκό. Εάν προσπαθήσουμε και διαβάσουμε τις Γραφές που είναι πλούσιες σε Θεϊκή σκέψη και σοφία, τότε είναι δυνατό να απαγκιστρωθούμε από τα δικά μας εύκολα συμπεράσματα και να αξιολογήσουμε τις καταστάσεις γύρω μας πολύ διαφορετικά.
Ένα απλό αλλά σπουδαίο σε σημασία παράδειγμα για τη (λογική βέβαια) διαφορά της σκέψης, ανάμεσα σε Θεό και ανθρώπους, την συναντάμε στο Βιβλικό απόσπασμα της Καινής Διαθήκης που ο Ματθαίος περιγράφει έναν μικρό διάλογο μεταξύ του Ιησού και του μαθητή του, Πέτρου. «Και ο Πέτρος, παίρνοντάς τον κατά μέρος, άρχισε να τον επιτιμάει, λέγοντας: Κύριε, γίνε ευμενής στον εαυτό σου· δεν θα γίνει αυτό σε σένα. Και εκείνος, αφού στράφηκε, είπε στον Πέτρο: Πήγαινε πίσω μου, σατανά, μου είσαι σκάνδαλο· επειδή, δεν φρονείς τα πράγματα του Θεού, αλλά εκείνα των ανθρώπων» (Ματθαίος 16:22-23). Ο Πέτρος εδώ, προσπαθεί ουσιαστικά να πείσει Τον Ιησού να μην επιτρέψει στους αρχιερείς να τον σκοτώσουν. Πολύ ανθρώπινη και λογική σκέψη. Ας μη κατακρίνουμε τον Πέτρο. Κι εμείς το ίδιο θα λέγαμε στον Ιησού. Γιατί να το κάνεις αυτό Κύριε; Θα σε σκοτώσουν αν πας εκεί. Μη τους αφήσεις. Εσύ είσαι αθώος, δεν έχεις βλάψει ποτέ κανέναν. Το αντίθετο μάλιστα. Όπου πας, ευεργετείς τους ανθρώπους. Αυτά δε θα λέγαμε όλοι; Σίγουρα. Και είναι φυσιολογικό, γιατί αυτή είναι η ανθρώπινη λογική σκέψη.
Ευτυχώς όμως, Ο Ιησούς δεν συμφώνησε με τον Πέτρο αλλά του είπε αυτό που ισχύει για όλους μας. Όλοι μας, φρονούμε, παλεύουμε για τα ανθρώπινα πράγματα. Σκεφτόμαστε σαν άνθρωποι. Η Θεϊκή σκέψη και λογική, ήταν εντελώς αντίθετη με αυτή του Πέτρου. Ο Ιησούς όμως αν και άνθρωπος, ήταν και Θεός. Ήξερε πολύ καλά πως η Θεία δικαιοσύνη, απαιτούσε τον θάνατο, τη θυσία ενός αθώου, προκειμένου να λυτρωθεί ολόκληρη η αμαρτωλή ανθρωπότητα. Ο αθώος Ιησούς, έπρεπε να πάει στην Ιερουσαλήμ και να δεχτεί χωρίς αντίσταση τον άδικο θάνατό Του. Παράλογο για τη λογική μας. Λογικό όμως για τη δική Του.
Το ίδιο συμβαίνει και με τον πλούτο λοιπόν. Με βάση τη δική μας λογική, ο πλούτος είναι όχι απλά επιθυμητός αλλά πλέον λανσάρεται και ως ο μονόδρομος της ευτυχισμένης ζωής. Αντίθετα, η Θεϊκή λογική, αποτυπωμένη στις Γραφές, μας ενημερώνει πως όχι μόνο απαραίτητη προϋπόθεση για τη ζωή μας δεν είναι ο πλούτος, αλλά το αντίθετο μάλιστα. Τις περισσότερες φορές, μπορεί να αποβεί για εμάς μοιραίος. Παράλογο μας ακούγεται αυτό. Μα πως μπορεί να μας πλήξει ο πλούτος; Κι όμως. Ας μη ξεχνάμε πως ο άνθρωπος δεν είναι μόνο σάρκα και αίμα. Ο άνθρωπος έχει ψυχή. Δεν είναι ρομπότ. Έχει μέσα του, το πνεύμα που ο ίδιος ο Θεός του προσέφερε. Το πνεύμα λοιπόν έχει ανάγκες, κάθετα αντίθετες με τις ανάγκες της σάρκας. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει μόνο με την ύλη. «Και εκείνος απαντώντας είπε: Είναι γραμμένο: “Μονάχα με ψωμί δεν θα ζήσει ο άνθρωπος, αλλά με κάθε λόγο που βγαίνει από το στόμα τού Θεού”» (Ματθαίος 4:4).
Ο πλούτος έχει απόλυτη σχέση με την ύλη και η ύλη πάντα έρχεται σε αντίθεση με το πνεύμα. Ακόμη κι αν είσαι άθεος, ο πλούτος δε μπορεί να σου χαρίσει την ευτυχία. Υπάρχουν αμέτρητα παραδείγματα πλούσιων ανθρώπων που έφθασαν μέχρι την αυτοκτονία, παρά το γεγονός πως φαινομενικά είχαν τα πάντα. Ότι θα μπορούσε να επιθυμήσει ένας άνθρωπος. Κι όμως κάτι τους έλειπε. Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει για κάποιον που ενώ ήταν πολύ πλούσιος, έπασχε από κατάθλιψη, έπαιρνε χάπια, ναρκωτικά και χάθηκε άδικα και συχνά νέος; Πάρα πολλές φορές. Πολλοί τέτοιοι άνθρωποι υπάρχουν. Άνθρωποι που αν και έχουν τα πάντα, δεν είναι ευτυχισμένοι. Κάτι τους λείπει. Άνθρωποι σαν εκείνο το νεαρό άνδρα που πλησίασε κάποτε Τον Ιησού. Αξίζει να θυμηθούμε το περιστατικό.
«Και ξάφνου, πλησιάζοντας κάποιος τού είπε: Δάσκαλε αγαθέ, τι καλό να πράξω για να έχω αιώνια ζωή; Και εκείνος τού είπε: Τι με λες αγαθό; Δεν υπάρχει κανένας αγαθός, παρά μονάχα ένας, ο Θεός. Αλλά, αν θέλεις να μπεις μέσα στη ζωή, φύλαξε τις εντολές. Του λέει: Ποιες; Και ο Ιησούς είπε: Το «Μη φονεύσεις· Μη μοιχεύσεις· Μη κλέψεις· Μη ψευδομαρτυρήσεις. Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα»· και: «Θα αγαπάς τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου». Του λέει ο νεανίσκος: Όλα αυτά τα φύλαξα από τη νιότη μου· τι μου λείπει ακόμα; Του είπε ο Ιησούς: Αν θέλεις να είσαι τέλειος, πήγαινε, πούλησε τα υπάρχοντά σου, και δώσ’ τα στους φτωχούς· και θα έχεις θησαυρό στον ουρανό· και έλα, ακολούθησέ με. Ακούγοντας δε ο νεανίσκος τον λόγο, αναχώρησε λυπημένος· επειδή, είχε πολλά κτήματα. Και ο Ιησούς είπε στους μαθητές του: Σας διαβεβαιώνω ότι, δύσκολα ένας πλούσιος θα μπει μέσα στη βασιλεία των ουρανών. Και σας ξαναλέω: Ευκολότερο είναι να περάσει μια καμήλα από βελονότρυπα, παρά ένας πλούσιος να μπει μέσα στη βασιλεία τού Θεού. Και όταν το άκουσαν οι μαθητές του, εκπλήττονταν υπερβολικά, λέγοντας: Ποιος μπορεί, λοιπόν, να σωθεί; Και ο Ιησούς, καθώς τους κοίταξε καλά, τους είπε: Για τους ανθρώπους αυτό είναι αδύνατον, για τον Θεό, όμως, όλα είναι δυνατά» (Ματθαίος 19:16-26).
Η πραγματική αυτή ιστορία, είναι το τυπικό παράδειγμα της παγίδας του πλούτου. Αυτός ο νέος άνδρας τα είχε όλα. Δε του έλειπε τίποτα. Κι όμως τελικά κάτι του έλειπε και γι αυτό πλησίασε Τον Ιησού. Δε μπόρεσε όμως να Τον ακολουθήσει γιατί δεν μπορούσε να απαρνηθεί τον πλούτο. Με τα όσα λέει μάλιστα στο τέλος ο Ιησούς, είναι φανερό πως πάρα πολύ δύσκολα μπορεί κάποιος να Τον πλησιάσει όταν είναι πλούσιος. Όχι επειδή είναι πλούσιος αλλά επειδή ο πλούτος σχεδόν πάντα κατακτά απόλυτα την καρδιά ενός ανθρώπου. Κι έτσι… δεν μένει χώρος για τίποτα και κανέναν άλλο. Ο άνθρωπος που χαρίζει την καρδιά του στον πλούτο, αν και έχει ανέσεις, ουσιαστικά ο ίδιος ανήκει στον πλούτο του.
Το δίδαγμα για εμάς είναι πως αν μας ενδιαφέρει να «συναντήσουμε» Τον Ιησού στη ζωή μας, ο πλούτος μπορεί να γίνει ένα απροσπέλαστο εμπόδιο. Όπως επίσης δίδαγμα αποτελεί το γεγονός πως τίποτα υλικό δεν μπορεί να γεμίσει τη ψυχή μας. Η ψυχή μας είναι άπειρη και μόνο κάτι εξίσου άπειρο μπορεί να τη γεμίσει. Τι είναι αυτό; Μα Εκείνος που μας την έδωσε.
Οι Βιβλικές αναφορές που σχετίζονται με την ύλη και τον πλούτο, μόνο τυχαίες δεν είναι. «Επειδή, τι θα ωφελήσει τον άνθρωπο, αν κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο, ζημιωθεί όμως την ψυχή του; Ή, τι θα δώσει ο άνθρωπος σε ανταλλαγή της ψυχής του;» (Μάρκος 8:36-37). Τα λόγια αυτά Του ίδιου Του Ιησού, τα λένε όλα. Υπάρχουν πολλές τέτοιες αναφορές στις Γραφές σχετικά με τον πλούτο. Σύμπτωση; Όχι φυσικά. Το ατέλειωτο «κυνήγι θησαυρού» που βλέπουμε συχνά γύρω μας, το αποδεικνύει. Ο πλούτος είναι λαμπερός… μα και πολύ επικίνδυνος.
Οι Γραφές μας προειδοποιούν σε πάρα πολλά σημεία για την φαυλότητα αλλά και την επικινδυνότητα του πλούτου. Αναφέραμε ελάχιστες όσο βέβαια και σημαντικές. Ο Ιησούς Χριστός αποκάλεσε τον πλούτο απάτη (Μάρκος 4:19). Αυτό και μόνο μας φθάνει για να σκεφτούμε ξανά το συγκεκριμένο ζήτημα. Ο πλούτος είναι πραγματικά μια απάτη. Αν πέσουμε στη παγίδα του, θα μας εξαπατήσει. Θα του δώσουμε όλη μας τη καρδιά και δε θα έχουμε τίποτα πλέον.
Τα παρακάτω τέλεια λόγια Του Ιησού, ας βρίσκονται πάντα στη καρδιά και το μυαλό μας. Κι ας είναι πυξίδα για εμάς. «Μη θησαυρίζετε για τον εαυτό σας θησαυρούς επάνω στη γη, όπου το σκουλήκι και η σκουριά τούς αφανίζει, και όπου κλέφτες κάνουν διάρρηξη και κλέβουν· αλλά, θησαυρίζετε στον εαυτό σας θησαυρούς στον ουρανό, όπου ούτε σκουλήκι ούτε σκουριά τούς αφανίζουν, και όπου κλέφτες δεν κάνουν διάρρηξη ούτε κλέβουν. Επειδή, όπου είναι ο θησαυρός σας, εκεί θα είναι και η καρδιά σας» (Ματθαίος 6:19-21). «Κανένας δεν μπορεί να υπηρετεί δύο κυρίους· επειδή, ή τον έναν θα μισήσει, και τον άλλον θα αγαπήσει· ή στον έναν θα προσκολληθεί, και τον άλλον θα καταφρονήσει. Δεν μπορείτε να υπηρετείτε τον Θεό και τον Μαμμωνά» (Ματθαίος 6:24).
Βιβλικός επισκέπτης