Προστάτες Άγιοι: Όλοι οι Άγιοι της Εκκλησίας είναι ευσπλαχνικοί απέναντι των ανθρώπων. Ωστόσο, μέσα από τη μακρόχρονη παράδοση μας, ο λαός έχει χαρακτηρίσει κάποιους Αγίους Προστάτες υπέρ κάποιων ανθρώπων ή κατηγοριών.
Υπάρχουν, λοιπόν, Άγιοι Προστάτες για την εγκυμοσύνη, τον τοκετό αλλά και τα παιδιά, όπως Άγιος Δομέτιος που βοηθά τα άτεκνα ζευγάρια να αποκτήσουν παιδί, η Αγία Δόμνα η προστάτιδα των ετοιμόγενων γυναικών, αλλά και των μαιών ή και η Οσία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου, με την οποία συνδέονται πολλά θαύματα κυρίως σε προβλήματα γονιμότητας.
Άγιοι προστάτες για εγκυμοσύνη, τοκετό και παιδιά:
Αζαρίας: Εορτάζει στις 3 Φεβρουαρίου και είναι προστάτης των εμβρύων.
Αιμιλιανός: Εορτάζει στις 18 Ιουλίου. Προστάτης των παιδιών που αντιμετωπίζουν προβλήματα στην ομιλία. Κυριευμένος από την ένθερμη πίστη του, μπήκε σε έναν ειδωλολατρικό ναό και κατέστρεψε τα αγάλματα. Για αυτή του την πράξη καταδικάσθηκε στην πυρά.
Ακίνδυνος: Εορτάζει στις 2 Νοεμβρίου. Προστάτης των παιδιών, τα προφυλάσσει από τους κινδύνους. Έζησε στην Περσία επί εποχής Μεγάλου Κωνσταντίνου, όπου μαζί με τον Πηγάσιο και τον Ανεμπόδιστο δίδασκαν τον Χριστιανισμό. Συνελήφθησαν, τους έριξαν στη θάλασσα μέσα σε ένα σάκο από όπου βγήκαν σώοι, αλλά τελικά τους έκαψαν σε καμίνι.
Αμώς ο Προφήτης: Εορτάζει στς 15 Ιουνίου. Προστάτης για το δυνάμωμα των ασθενικών παιδιών. Κήρυξε για 50 χρόνια καταγγέλλοντας τους Ιουδαίους για τη λατρεία των χρυσών μόσχων. Ο Αμεσίας τον τραυμάτισε θανάσιμα χτυπώντας τον με ρόπαλο στο κεφάλι, ο υιός του ιερέα των ειδωλολατρών.
Βαρβάρα: Εορτάζει στις 4 Δεκεμβρίου. Προστάτιδα των εγκύων, τις κάνει δυνατές για να είναι γερές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Βλάσιος ο Ιερομάρτυρας: Εορτάζει στις 15 Ιουνίου. Προστατεύει όσους αντιμετωπίζουν ασθένειες που σχετίζονται με το λαιμό. Σύμφωνα με την παράδοση είχε σώσει ένα παιδί που κόντευε να πνιγεί από ψαροκόκαλο, που του είχε σφηνωθεί στο λαρύγγι του.
Ο Άγιος έκανε το σημείο του Σταυρού πάνω στο λαιμό του παιδιού και αμέσως το κόκαλο βγήκε, γι΄ αυτό και στην ημέρα της εορτής του, όσοι έχουν πρόβλημα στον λάρυγγα σταυρώνονται με δυο κεριά σε σχήμα Χ.
Γεώργιος ο Κουδουνάς: Εορτάζει στις 23 Απριλίου. Προστάτης των άρρωστων παιδιών.
Δομέτιος: Εορτάζει στις 23 Μαρτίου και στις 30 Οκτωβρίου. Βοηθά τα άτεκνα ζευγάρια να αποκτήσουν παιδί.
Δόμνα: Εορτάζει στις 28 Δεκεμβρίου. Προστάτιδα των ετοιμόγεννων και των μαιών. Η Αγία συνδέεται με την απόκτηση παιδιών αλλά και με τον χωρίς επιπλοκές τοκετό.
Δομνίκη: Εορτάζει στις 8 Ιανουαρίου. Η Αγία συνδέεται με την απόκτηση παιδιών αλλά και με τονχωρίς επιπλοκές τοκετό.
Ειρήνη Χρυσοβαλάντου: Εορτάζει στις 28 Ιουλίου. Με την Οσία συνδέονται πολλά θαύματα κυρίως σεπροβλήματα γονιμότητας.
Ελέσα η Οσιομάρτυς: Εορτάζει στις 1 Αυγούστου. Βοηθά τις γυναίκες να ευλογηθούν από τον Κύριο, για να συλλάβουν παιδί. Η ίδια πήρε το όνομά της, γιατί η γέννησή της ήταν αποτέλεσμα του ελέους και της ευλογίας του Κυρίου.
Ελευθέριος: Εορτάζει στις 15 Δεκεμβρίου. Προστάτης του τοκετού, αφού ελευθερώνει τις έγκυες. Επίσης είναι προστάτης των φυλακισμένων. Μαρτύρησε τον 2ο αιώνα αφού είχε λάβει χριστιανική αγωγή από την μητέρα του Ανθία. Σε νεαρή ηλικία, 20 ετών, χειροτονήθηκε Επίσκοπος Ιλλυρικού και έκανε πλούσιο ιεραποστολικό έργο. Αργότερα συνελήφθη, βασανίσθηκε και αποκεφαλίσθηκε.
Ευθύμιος ο Μέγας: Εορτάζει στις 20 Ιανουαρίου. Προστατεύει τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν προβλήματα στην τεκνοποίηση, καθιστώντας εύτεκνες τις άτεκνες γυναίκες.
Ο Άγιος καταγόταν από πλούσια οικογένεια, αλλά οι γονείς του δεν μπορούσαν να συλλάβουν παιδί. Προσεύχονταν αληθινά στο Θεό για να τους χαρίσει ένα παιδί.
Ο Θεός εισάκουσε στις προσευχές τους και τους αξίωσε να αποκτήσουν ένα γιο, αρκεί να τον ονόμαζαν Ευθύμιο.
Ευστράτιος: Εορτάζει στις 9 Ιανουαρίου. Προστάτης για να βοηθήσει στο έγκαιρο και σωστό περπάτημα των μωρών.
Θεόδωρος ο Στρατηλάτης: Εορτάζει στις 8 Φεβρουαρίου. Προστάτης για τα άρρωστα παιδιά. Ο Άγιος ήταν υψηλόβαθμος στρατιωτικός και ένθερμος Χριστιανός.
Ιουλίττα και Κήρυκος: Εορτάζει στις 15 Ιουλίου. Προστάτες και θεραπευτές των μικρών παιδιών, κυρίως από κρανιοεγκεφαλικές και άλλες κακώσεις. Μητέρα και υιός προσπαθώντας να ξεφύγουν από τους διωγμούς, συνελήφθησαν από τον τύρανο Αλέξανδρο, ο οποίος σκότωσε τον τρίχρονο Κήρυκο πετώντας τον στο δάπεδο. Η Ιουλίττα αποκεφαλίσθηκε, αφού πρώτα υπέστη βασανιστήρια.
Μαρίνα: Εορτάζει στις 17 Ιουλίου. Διευκολύνει τη γέννα και βοηθά στο να κοιμούνται τα μωρά.
Παναγία: Η προστάτιδα των μητέρων. Η Ελεούσα, για τις λεχούσες ώστε να σταθούν και πάλι όρθιες. Η Γαλακτοτροφούσα, για να έχουν οι μητέρες γάλα. Η Βρεφοκρατούσα, για να κρατήσουν όλες οι γυναίκες μωρά στα χέρια τους.
Στυλιανός: Εορτάζει στις 26 Νοεμβρίου. Ο Άγιος είναι προστάτης ανίατων ασθενειών, άρρωστων και νόθων παιδιών. Επίσης βοηθά τις γυναίκες να αποκτήσουν άλλο παιδί, όταν πεθάνει το παιδί τους.
Συμεών: Εορτάζει στις 18 Δεκεμβρίου και στις 3 Φεβρουαρίου. Προστάτης των παιδιών και των σημαδιών. Οι έγκυες δεν πιάνουν αιχμηρά αντικείμενα στα χέρια τους, για να μη βγει το παιδί σημαδεμένο.
Τρύφωνας: Εορτάζει στις 29 Σεπτεμβρίου. Προστάτης για την ευμορφία των βρεφών.
Φανούριος: Εορτάζει στις 27 Αυγούστου. Ο Άγιος Φανούριος, που έζησε στα Ρωμαϊκά χρόνια, συγκρούσθηκε τότε με τον κόσμο της ειδωλολατρίας, γιατί το χριστιανικό πνεύμα του θεανθρώπου, δεν του επέτρεπε ν’ αρνηθεί τις ενάρετες αρχές του.
Η μεγάλη τιμή που τρέφουν οι χριστιανοί στον Άγιο Φανούριο, έγινε αιτία να δημιουργηθεί στο λαό το παραδοσιακό έθιμο της πίτας του Αγίου ή καλύτερα της φανουρόπιτας.
Η πίτα γίνεται για να φανερώσει ο Άγιος σε κάποιον ένα χαμένο αντικείμενο, κάποια δουλειά αν ένας είναι άνεργος, κάποια χαμένη υπόθεση, την υγεία σε κάποιο άρρωστο και φανερώνει το μωρό σε όσους επιθυμούν μια εγκυμοσύνη.